So sánh tiêu chuẩn PCCC Việt Nam và các nước (Nhật, Mỹ, EU,…)

Phòng cháy chữa cháy (PCCC) là yếu tố sống còn trong việc đảm bảo an toàn cho con người và tài sản. Mỗi quốc gia đều có hệ thống tiêu chuẩn PCCC riêng phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội và hạ tầng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ so sánh tiêu chuẩn PCCC Việt Nam với các quốc gia phát triển như Nhật Bản, Mỹ và các nước thuộc Liên minh Châu Âu (EU), từ đó đưa ra cái nhìn tổng quan về mức độ hiện đại, tính ứng dụng và các điểm cần cải tiến.

1. Tiêu chuẩn PCCC tại Việt Nam

Tại Việt Nam, hệ thống tiêu chuẩn PCCC chủ yếu dựa trên các văn bản pháp luật như:

Luật Phòng cháy và Chữa cháy (sửa đổi, bổ sung năm 2013)
Nghị định số 136/2020/NĐ-CP
Các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (TCVN) liên quan đến thiết kế, lắp đặt hệ thống báo cháy, chữa cháy,…

Một số đặc điểm nổi bật:

Tập trung vào các ngành nghề có nguy cơ cháy cao như: nhà xưởng, nhà cao tầng, kho hóa chất…
Quy định bắt buộc về hệ thống báo cháy, chữa cháy tự động ở các công trình nhất định.
Phần lớn tiêu chuẩn kỹ thuật có xu hướng tiếp cận hoặc tham khảo từ các tiêu chuẩn quốc tế như NFPA (Mỹ), ISO, EN (Châu Âu).

Hạn chế:

Một số tiêu chuẩn chưa đồng bộ hoặc còn lạc hậu.
Công tác kiểm tra, giám sát và xử phạt chưa thực sự nghiêm khắc.
Chưa bắt kịp xu hướng công nghệ PCCC thông minh (AI, IoT) như các nước phát triển.

2. Tiêu chuẩn PCCC tại Mỹ (NFPA)

Mỹ là quốc gia đi đầu trong lĩnh vực PCCC với Bộ tiêu chuẩn NFPA (National Fire Protection Association) – được công nhận trên toàn thế giới.

Điểm nổi bật:

Tiêu chuẩn chi tiết, cập nhật thường xuyên, có hàng trăm quy định riêng biệt cho từng loại công trình, thiết bị.
Áp dụng công nghệ tiên tiến: cảm biến thông minh, hệ thống chữa cháy bằng khí, robot chữa cháy,…
Quản lý chặt chẽ từ khâu thiết kế, thi công đến vận hành, kiểm tra định kỳ.

Ưu điểm:

Độ an toàn cực cao, tỷ lệ tử vong do cháy thấp.
Mức độ tự động hóa và tiêu chuẩn hóa cao.

3. Tiêu chuẩn PCCC tại Nhật Bản

Nhật Bản là quốc gia đặc biệt coi trọng yếu tố an toàn và kỷ luật. Tiêu chuẩn PCCC tại Nhật do Bộ Nội vụ và Truyền thông, Cơ quan Quản lý Thiên tai và Hỏa hoạn Nhật Bản ban hành.

Đặc trưng:

Hệ thống PCCC được thiết kế tích hợp từ giai đoạn quy hoạch công trình.
Áp dụng nghiêm ngặt các tiêu chuẩn thiết bị (đèn thoát hiểm, thang thoát hiểm, hệ thống sprinkler…).
Đào tạo ý thức phòng cháy cho người dân từ cấp học sinh.

Điểm mạnh:

Ý thức cộng đồng rất cao.
Ứng dụng nhiều công nghệ tiên tiến như hệ thống cảnh báo động đất kết hợp cảnh báo cháy.

4. Tiêu chuẩn PCCC tại EU (Châu Âu)

Các quốc gia EU tuân thủ bộ tiêu chuẩn EN (European Norms) và ISO liên quan đến phòng cháy chữa cháy.

Một số điểm nổi bật:

Đồng bộ giữa các nước thành viên, giúp thống nhất quy trình, thiết bị, vật liệu PCCC.
Chú trọng đến an toàn môi trường (hạn chế sử dụng chất chữa cháy độc hại).
Tăng cường giải pháp thoát hiểm cho người khuyết tật, trẻ em, người già.