Tác động của biến đổi khí hậu đến nguy cơ cháy nổ tại Việt Nam

🌡️ Biến đổi khí hậu – Mối đe dọa ngày càng rõ ràng

Biến đổi khí hậu không còn là khái niệm xa vời, mà đã và đang ảnh hưởng trực tiếp đến mọi mặt của đời sống – từ nông nghiệp, y tế cho đến an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC). Trong những năm gần đây, Việt Nam chứng kiến số lượng vụ cháy tăng đột biến, đặc biệt vào mùa khô, khiến nhiều chuyên gia đặt câu hỏi: Liệu biến đổi khí hậu có đang làm tăng nguy cơ cháy nổ?

Câu trả lời là: Có – và đang diễn ra mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

🔥 Biến đổi khí hậu làm gia tăng nguy cơ cháy nổ như thế nào?

1. Nhiệt độ tăng cao kỷ lục, mùa khô kéo dài

Nhiệt độ trung bình tại nhiều tỉnh thành Việt Nam, đặc biệt là miền Trung và miền Nam, đang có xu hướng tăng rõ rệt. Những đợt nắng nóng kéo dài khiến độ ẩm trong không khí giảm mạnh, làm khô vật liệu dễ cháy như rơm rạ, gỗ, vải, giấy, rác thải… Chỉ một tia lửa nhỏ hoặc tia lửa điện cũng có thể dẫn đến cháy lan nhanh chóng.

➡️ Ví dụ: Mỗi năm, hàng trăm vụ cháy rừng xảy ra ở miền Trung – nơi chịu ảnh hưởng nặng nề bởi khô hạn do biến đổi khí hậu.

2. Thời tiết cực đoan – Tia sét, giông lốc và các vụ nổ bất ngờ

Sự mất cân bằng trong khí hậu dẫn đến hiện tượng thời tiết cực đoan tăng mạnh: mưa giông, lốc xoáy, sét đánh. Nhiều vụ nổ trạm điện, cháy nhà dân hoặc cháy rừng được ghi nhận là bắt nguồn từ sét đánh trong mùa mưa.

➡️ Sét không chỉ đốt cháy trực tiếp mà còn gây quá tải, chập cháy hệ thống điện – nguy cơ tiềm ẩn tại các khu công nghiệp, nhà xưởng, hoặc chung cư cao tầng.

3. Tăng tải điện do nắng nóng – Dễ gây cháy hệ thống điện

Vào mùa nắng nóng, nhu cầu sử dụng thiết bị điện như điều hòa, quạt, máy bơm… tăng cao đột biến, dẫn đến tình trạng quá tải lưới điện. Nếu hệ thống điện trong nhà hoặc công ty không được kiểm tra và bảo trì thường xuyên, nguy cơ chập điện, nổ cầu dao, cháy nổ là rất cao.

➡️ Thống kê của Cục Cảnh sát PCCC cho thấy: Có đến 60–70% vụ cháy nổ trong khu dân cư là do sự cố điện.

📉 Thiệt hại do cháy nổ đang tăng nhanh

Theo thống kê từ Bộ Công an, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã xảy ra hơn 1.800 vụ cháy, làm thiệt hại hàng trăm tỷ đồng và cướp đi sinh mạng của nhiều người. Nhiều vụ cháy có quy mô lớn xảy ra tại các khu công nghiệp, chung cư, quán karaoke – nơi mà lẽ ra công tác PCCC phải được chú trọng hơn nữa.

Biến đổi khí hậu không chỉ khiến cháy dễ xảy ra hơn mà còn khiến việc khống chế đám cháy trở nên khó khăn do:

Gió mạnh làm cháy lan nhanh
Địa hình khô cằn khiến nguồn nước chữa cháy hạn chế
Hạ tầng PCCC chưa theo kịp tình hình thực tế

✅ Giải pháp giảm thiểu nguy cơ cháy nổ trong bối cảnh biến đổi khí hậu

1. Chủ động kiểm tra, nâng cấp hệ thống điện

Đặc biệt trong mùa nắng nóng, người dân và doanh nghiệp nên kiểm tra định kỳ hệ thống điện, thay thế thiết bị cũ, dùng thiết bị chống quá tải, chập điện.

2. Trang bị thiết bị PCCC phù hợp theo môi trường

Lắp đặt đầu báo khói, bình chữa cháy, hệ thống cảnh báo sớm… là việc không thể thiếu trong thời đại thời tiết ngày càng bất thường.

3. Tăng cường đào tạo – Diễn tập PCCC định kỳ

Nâng cao ý thức, kỹ năng xử lý sự cố cháy cho nhân viên, người dân là chìa khóa hạn chế thiệt hại khi cháy nổ xảy ra.

4. Ứng dụng công nghệ trong phòng cháy

Đầu tư vào các giải pháp giám sát nhiệt độ, cảm biến phát hiện cháy, hệ thống chữa cháy tự động… sẽ giúp xử lý nhanh các sự cố trong môi trường có nguy cơ cao do thời tiết khắc nghiệt.

📢 Kết luận

Biến đổi khí hậu không chỉ là câu chuyện của môi trường, mà còn là vấn đề an toàn cộng đồng. Khi thời tiết ngày càng khắc nghiệt, việc nâng cao cảnh giác và chủ động phòng cháy chữa cháy là trách nhiệm của mỗi cá nhân, tổ chức và toàn xã hội.

👉 Hãy bắt đầu từ chính ngôi nhà, nơi làm việc của bạn – nơi mà chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể dẫn đến hậu quả không thể lường trước.